Nasza historia

 

A TAKIE BYŁY POCZĄTKI...

NASZA HISTORIA W PIGUŁCE.

Lipno to miasto o bogatej przeszłości, w której nie brakowało jednostek wybitnie społecznych, które przyczyniły się do rozwoju oświaty i wychowania na gruncie lokalnym. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości była potrzeba odbudowy nie tylko fizycznej, ale społecznej i oświatowej kraju.

W Lipnie już w latach dwudziestych XX wieku pojawiły się pierwsze ochronki.

Do założenia zaś pierwszego przedszkola w Lipnie przyczynił się Związek Pracy Obywatelskiej Kobiet, który powstał 1 kwietnia 1929 roku w Lipnie z inicjatywy Kornelii Kawczyńskiej, żony starosty lipnowskiego Feliksa Kawczyńskiego. Początkowo oddział liczył tylko 24 członkinie, ale już w pierwszych dniach swej działalności, mianowicie 12 maja 1929 roku zorganizował koncert, z którego fundusze przeznaczono na założone przedszkole.

 

 

Zarząd ZPOK w Lipnie. Od lewej siedzą: Janina Byszewska, Franciszka Łukowska, Leokadia Grabari, Kornelia Kawczyńska, Maria Przemieniecka.

Z początku przedszkole mieściło się przy ulicy Gdańskiej w budynku państwa Koprowskich. Lokal ten uzyskano dzięki staraniom jednej z członkiń Zarządu ZPOK p. Marii Przemienieckiej. Pierwszą „ochroniarką” tego przedszkola była Pani Rakowska. Do umeblowania przedszkolnej sali przyczynił się Magistrat m. Lipna. Do przedszkola zgłosiło się 86 dzieci w związku z czym utworzono aż 2 komplety przedszkolne – jeden płatny po 5 zł od dziecka, drugi bezpłatny z dożywianiem. Na zapoczątkowanie działalności przedszkola uzyskano wsparcie od wojewody w kwocie 700 zł oraz z Wydziału Powiatowego 300 zł. ZPOK zbierało fundusze na przedszkole poprzez organizowanie imprez, z których dochód przeznaczano na funkcjonowanie tej placówki. W dniu 23 listopada 1929 roku zorganizowano zabawę taneczną na rzecz przedszkola, z której uzyskano czysty dochód w kwocie 215 zł. Wiele z pośród członkiń ZPOK było nauczycielkami z miejscowych szkół, jak np. Maria Majewska, Olga Uzarowiczowa, Maria Leśkiewiczowa, Jadwiga Giedroyć czy Irena Dobrzyńska.

 

Przedszkole ZPOK – dzieci z nauczycielką Marią Majewską

We wszystkich przedszkolach z terenu powiatu, prowadzonych przez ZPOK dzieci były dożywiane, miały zapewnioną pomoc lekarską, otrzymywały bezpłatny zapisany przez lekarza tran, żelazo i inne leki. W okresach zimowych zaopatrywano je w niezbędną ciepłą bieliznę, buciki oraz inne części ubrania.

Lipnowski ZPOK prowadził stałą współpracę z Zrzeszeniem ZPOK Województwa Warszawskiego, którego prezesem była Pani Wanda Twardowa, żona wojewody warszawskiego Stanisława Twardo.

 

Wanda Twardowa

Pani Twardo wraz ze swym mężem wizytowała przedszkole w Lipnie w dniu 24 października 1929 roku. Dobra współpraca z przewodniczącą ZPOK Województwa Warszawskiego w 1932 roku zaowocowała nadaniem imienia Wandy Twardowej dla przedszkola prowadzonego ZPOK w Lipnie. Zaznaczyć trzeba, że wówczas przedszkole to miało już nową siedzibę przy ulicy Włocławskiej (gdzie istnieje do dnia dzisiejszego). Uchwałę o nadaniu dla przedszkola przy ulicy Włocławskiej imienia Wandy Twardowej ZPOK w Lipnie podjął w dniu 9 maja 1932 roku. Uchwała ta brzmiała następująco:

Oddział Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet w Lipnie na zebraniu w dniu 9 maja 1932 roku, biorąc pod uwagę, że p. Wanda Twardowa, przewodnicząca Warszawskiego Zrzeszenia Wojewódzkiego ZPOK przez swoją niestrudzoną i pełną poświęcenia pracę społeczną położyła wybitne zasługi dla pomyślnego rozwoju Związku, jednomyślnie postanowił w dowód czci i uznania dla tych zasług nadać przedszkolu ZPOK w Lipnie przy ulicy Włocławskiej nazwę „Przedszkole imienia Wandy Twardowej” i poprosić aby raczyła wyrazić na to swoją zgodę.

Uchwałę tą wręczono na papierze Pani Wandzie Twardowej w dniu 16 października 1932 roku podczas poświęcenia przedszkola, którego dokonał proboszcz Jan Ryglewicz. Uroczystość poświęcenia przedszkola rozpoczęto Mszą Świętą w kościele pw. WNMP w Lipnie. We Mszy uczestniczyli : p. Wanda Twardowa, Zofia Jamnicka (sekretarka Wojewódzkiego Zrzeszenia ZPOK), posłanka Wolska, przedstawiciel Wydziału Pracy i Opieki Społecznej Urzędu Wojewódzkiego, członkinie ZPOK w Lipnie i z terenu powiatu lipnowskiego oraz przedstawiciele miejscowych urzędów i organizacji społecznych. Po nabożeństwie udano się do przedszkola, mieszczącego się w „jasnym, pięknym gmachu przy ulicy Włocławskiej”. Gmach ten otoczony był parkanem, posiadał ogródek pełen kwiatów. Po jego lewej stronie rozpościerało się boisko.

 

Przedszkole przy ul. Włocławskiej – fot. z 1932 roku

 

Po dokonaniu poświęcenia przedszkola przemówienia wygłosili: proboszcz Jan Ryglewicz, burmistrz Zygmunt Uzarowicz.

 

Fotografia zbiorowa z poświęcenia przedszkola – 16.10.1932r.

Budynek przedszkola w latach trzydziestych wykorzystywany też był w godzinach popołudniowych po zakończeniu zajęć przez przedszkolaków. Prowadzona w nim była świetlica. Aby zgubny wpływ ulicy nie zawładnął młodzieżą członkinie Z.P.O.K. prowadziły świetlicę, do której uczęszczała najuboższa i pozbawiona opieki młodzież. Dzieci te miały możliwość spędzania czasu pożytecznie i wesoło, uzupełniając przy okazji swe wykształcenie.

 

Dzieci z przedszkola na Włocławskiej z nauczycielką Rakowską

Świetlicę prowadził personel z zamiłowaniem do pracy społecznej. Prowadzono w niej bibliotekę, odczyty, pogadanki i kursy. Wyposażona była w różne gry typu chińczyk, warcaby, szachy, gry towarzyskie, a nawet ping-pong. Ulubionymi przez dzieci grami były jednak zabawy ruchowe, np. lisek, skacz, wiewiórka, stary kawaler oraz te z „fantami”. Ponadto świetliczanie brali udział w akademiach, przedstawieniach i wycieczkach organizowanych przez Z.P.O.K.

 

Dzieci z przedszkola przy ul. Włocławskiej

 

Owocna działalność Z.P.O.K. udowodniła, iż kobieta w pracy społecznej i publicznej nie jest mniej wartościowa od mężczyzny, a nawet w niektórych dziedzinach takich jak pomoc społeczna wnieść może więcej umiejętności i wartości.

Rozwój ochronek i przedszkoli tak w Lipnie, jak i w całym kraju przerwał wybuch II wojny światowej. Po zakończeniu wojny zaczęto odbudowywać dawne struktury szkolnictwa. Ponownie wznowiło swą działalność przedszkole przy ulicy Włocławskiej w którym kierownikiem została Błaszkiewicz Irena , jednak nie nosiło już ono imienia Wandy Twardowej. Nie każda placówka w naszym mieście może się poszczycić tak bogatą historią.